Βιβλίο:Ένας,κανένας και εκατό χιλιάδες...

Ποιός πραγματικά είναι ο Βιταντζέλο Μοσκάντα, ο ήρωας του μυθιστορήματος του Πιραντέλο;
Αυτός που νομίζει ο ίδιος πως είναι, ή αυτός που η γυναίκα του νομίζει πως είναι ή τέλος αυτός που οι άλλοι, όλοι οι άλλοι οι εκατό χιλιάδες νομίζουν πως είναι; Γιατί οι τελευταίοι αυτοί έχει ο καθένας τους σχηματίσει, με βάση τα εξωτερικά του γνωρίσματα, μια διαφορετική εικόνα του Βιταντζέλο Μοσκάρντα. Ξεκινώντας απ΄ την αμφισβήτηση αυτή θα προσπαθήσει να συνθέσει μια καινούρια εικόνα του εαυτού του, θα επιχειρήσει μια «παραισθησιακή αναζήτηση» για να συλλάβει μιαν έκφρασή του, διαφορετική απ' αυτή που ως τη στιγμή που η γυναίκα του ανακαλύπτει την ιδιαιτερότητα της μύτης του, είχε σχηματίσει για τον εαυτό του.

Ο Σικελός Νομπελίστας
Λουίτζι Πιραντέλλο
(1867-1936)

Στο «Ένας,κανένας και εκατό χιλιάδες», η ουσία της ρεαλιστικής αφήγησης έχει τελείως διαλυθεί,δίνοντας τη θέση της σε μια ταραγμένη,αλλά καθαρή,διήγηση-συνομιλία αφηρημένης δομής ανάμεσα στο μεταφυσικό και σουρεαλιστικό.Η κατοχή του εαυτού του διαφεύγει οριστικά από τον πρωταγωνιστή Βιταντζελο Μοσκάρντα.Το εγώ θρυμματίζεται μέσα σε μια αναστατωμένη πολλαπλότητα,σαν έδρες πολύτιμων πετραδιών.Εκείνος δεν είναι ένας αλλά πολλοί,όσοι είναι αυτοί που τον γνωρίζουν,όσες είναι οι εικόνες που σχηματίζουν οι άλλοι γι'αυτόν.Παγιδεύεται μέσα μια σειρά από άτυχες πρωτοβουλίες,για να επιβεβαιώσει τη προσωπικότητά του.

«Το πιο πικρό απ'όλα,βαθύτατα χιουμοριστικό,για την αποσύνθεση της ζωής»το χαρακτηρίζει ο ίδιος ο συγγραφέας ενώ οι κριτικοί από τα πιο επαναστατικά έργα στη πεζογραφία του 20ου αιώνα.

Μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο:

Μου κόλλησε η ιδέα πως για τους άλλους δεν ήμουνα αυτός που ως τώρα φανταζόμουνα μέσα μου πως ήμουνα..

Η πραγματική μοναξιά βρίσκεται σ'ένα τόπο όπου ζει κανείς για τον εαυτό του και που για σας δεν έχει ούτε ίχνη,ούτε φωνή,όπου δηλαδή ο ξένος είσαστε εσείς...

Και κάθε πράγμα που διαρκεί,φέρνει μαζί του την τιμωρία της μορφής του,την τιμωρία να'ναι έτσι και να μην μπορεί να'ναι αλλιώς.

Εξακολουθούσα να περπατάω,όπως βλέπετε,με τέλεια συνείδηση πάνω στην υποδειγματική οδό της τρέλας,που'ταν ακριβώς ο δρόμος της πραγματικότητας για μένα...

Συγχωρήστε με αν μιλάω κάποιες στιγμές με τον τρόπο πού μιλούν οι φιλόσοφοι. Σάμπως όμως είναι ή συνείδηση κάτι απόλυτο πού μπορεί να αρκεί από μόνη της; ‘Αν ήμασταν μόνοι, ίσως ναί. Τότε, όμως, φίλτατοί μου, δεν θα υπήρχε συνείδηση. Δυστυχώς, υπάρχω εγώ, και υπάρχετε κι έσείς. Δυστυχώς.

πηγή:Από το οπισθόφυλλο και τον επίλογο του βιβλίου